مفهوم انتظار از تاریخی ترین مفاهیم و ارزش ها در میان بشر است.گذشته از ادیان الهی حتی الحادی ترین مکاتب هم به نوعی وعده نجات داده وظهور یک منجی را دور از دسترس ندانسته اند.اما کم نبوده اند ارزش ها ومفهوم های مقدسی که بخاطر  کم کاری ویا هوای نفس مثله شده اند و به ضرب چاقوی بدفهمی مجروح گشته اند.از شما چه پنهان که یکی از همین کلمات وگزاره های مظلوم همین بحث انتظار فرج است که طبق فرمایش پیامبر افضل اعمال بوده وعبادت به حساب می آید.

اما شرح این مظلومیت!

انتظار ها  در یک تقسیم اولیه بر دو دسته اند.بعضی انتظار ها هستند که انسانها توان عقب انداختن ویا جلو انداختن مطلوب را ندارند وبعض از انتظار ها برعکسند،یعنی حسن اختیار ویا سوء اختیار آدمیان در تعجیل ویا تاجیل آن حسابی کارساز و تاثیر گزار است.قسم اول مانند اینکه شخصی در میان اقیانوس گیر افتاده و تنها یک تنه درخت توانسته است که او را زنده نگهدارد.این چنین شخصی تنها مترصد رسیدن قایق نجات است وعملا هیچ کار دیگری برای زودتر رسیدن کشتی نجات نمی تواند انجام بدهد.مثال دسته دوم مانند انتظار یک مهندس برای افتتاح یک پروژه عمرانی است.کم نبوده اند طرح های عظیم ملی که بخاطر توانایی و ورزیدگی عوامل آن زودتر از موعد افتتاح شده اند و از سوی دگر کم ندیده ایم ساختمان های کوچکی که سالهاست باد و خاک می خورند!

خیلی از عاشقان امام عصر انتظار فرج حضرت را از نوع اول می دانند.این دسته از منتظر ین اگر چه از نوعی امید وهم چنین مقاومت بهره می برند اما عملا تنها هنرشان اینست که منتظر بمانند که علایم ظهور کی واقع می شود.منتظر ند دجال نامی خروج کند وگوشهایشان را تیز می کنند تا صیحه آسمانی را بشنوند.این گروه در خوش بینانه ترین حالت می گویند ما ظلم وفساد نمی کنیم ولیکن جلوی ظلم وفساد را هم نمی گیریم چون عمل ما تاثیری در زودتر واقع شدن ظهور ندارد.در قاموس این گروه لزوم نهی از منکر و جهاد با کافر و تبعیت از ولی فقیه ونائب امام زمان بیش از آنکه یک واقعیت شرعی والهی باشد نوعی مانور فقهی محسوب می شود!

اما انتظار نوع دوم علاوه بر امید ومقاومت دارای ویژگی مهم دیگری نیز هست وآن ویژگی حرکت و پویائی  است. دسته ای  از منتظران مانند گروه اول منفعل وسست عمل نمی کنند.اینان معتقدند بسیاری از دست اندازها وسرعت گیر های ظهور را خود ما می توانیم رفع کنیم.این گروه توقع معجزه ندارند که صرفا شب بخوابند وصبح بیدار شوند  و ببینند صیحه انا المهدی بلند شده است.منتظران دسته دوم اولا مراقبند که با گناه ومعصیت موجب تاجیل وعقب افتادن ظهور نشوند و ثانیا با نهی از منکر وتبعیت محض از مرجعیت در پی تعجیل در ظهورند.مهم ترین فلسفه غیبت از نگاه این گروه عدم وجود کمی وکیفی یار است.این گروه در پی زمینه سازی ظهورند وبه تعبیر روایات زاهدان در شب هستند ودر روز همچون شیر غرنده به سپاه ظلم می غرند.(رهبان بالیل ،لیوث بالنهار).اینان گنج هایی هستند که از جنس طلا ونقره نیستند.عزمی نافذ دارند وشهادت طلبند.وصد البته در کنار همه اینها دعا را هم فراموش نمی کنند.

حال به روایات انتظار نگاهی دوباره کنیم؟

پیامبر اکرم(ص) فرمود:برترین اعمال امت من انتظار است(افضل اعمال امتی الانتظار).وهمو فرمود:انتظار فرج خود عبادت است(انتظار الفرج عباده)و در حدیث دیگری چنین سرود که منتظر امر ما،چونان کسی است که در راه خدا به خون خود غلتیده باشد(المنتظر لامرنا کالمتشحط بدمه)

حال خود قضاوت کنید که کدام نوع انتظار عبادت،افضل اعمال وبه مثابه در خون غلتیدن در راه خداست؟

نمی دونم تا بحال به یه بچه چند ماهه دقت کردید یا نه؟تشنه چند قطره آبه .گاهی وقتا شیر مادر هم جواب نمی ده وباید عجالتا چند تا قطره آب توی دهنش بریزید.سن که بالاتر بره تشنگی ها هم کلاسشان فرق می کنه.تشنگی شهرت ،تشنگی وله له زدن برای توجه دیگران و لو با حلق آویز کردن حیا وعفت،تشنگی پست ومقام ولو به قیمت بله قربان گفتن به هر کله گنده ای،تشنگی مد ،تشنگی مدرک،تشنگی برای متر متر زمین های شهرمان به همراه هزار ویک قسم دروغ.قرآن خیلی جالب این سراب ها را توضیح میده(یعلمون ظاهرا من الحیاه الدنیا وهم عن الاخره غافلون)یعنی خیلی از تشنگی های ما فقط به ظاهر ها وپوسته ها خلاصه شده واز معنا غافلیم.بله معنا!

تشنگی معنا یعنی چه؟

شاید زیاد شنیده باشید که همه موجودات آیت ونشانه خدا هستند.همه کلمة الله هستند.همه در الفبای خلقت نقش خوشرنگی را بازی می کنند.از در ودیوار خانه مان گرفته تا کوه های سربه فلک کشیده البرز،از خود سفید پوستم بگیر وبرو تا سیاهپوست های بیابان بزرگ آفریقا محصول مشترک یه کارخانه ایم که ادعا می کند خلیفة الله تحویل می دهد. حال من از شما می پرسم آیا کلمه بدون معنا هم می شود؟اصلا کلمه یعنی لفظ معنا دار .پس باید بگردیم به دنبال معنا.باید به هوش باشیم که در این قایم موشک بازی عمر ،معنای حیات  خودش را لابه لای برج های صنعت ومدرنیته وپسا مدرنیسم برای همیشه قایم نکند تا آنوقت عزرائیل به زور اجل ما را از مسابقه اوت کند.

بیائید کار را خلاصه وساندویچی کنیم وتمام خلقت را با فراز ونشیب های اجتناب ناپذیر آن یک کلمه فرض کنیم.کجاست این معنایی که سالها عده ای صبح های جمعه برای یافتنش گریه می کنند.عجب معنایی است این معنا.هالوی اصفهانی می تواند آن را بفهمد ولی خیلی از حمالان آگاهی! در جا می زنند.پشت دیوار بی بی سی خود را به نفهمی زده وآن را انکار می کنند و کم نیستند رانده شده گان این درگاه..

عقل ونقل می گوید این معنا حجت خداست بر روی زمین .اصلا اگر او نباشد زمین قهر می کند وآنقدر خود خوری می کند که اثری از ما باقی نمی ماند.هر وقت به فرامین او بی احترامی شود زمین به خود می لرزد وعرق شرم دریاها سونامی ساز می شوند.آتشفشانها به غرش در می آید.همه کارها دقیقا برخلاف اراده ها حرکت می کند واهل آسمان ها بخاطر قدر نشناسی ما جوش می زنند.

خدا یا می خواهم تشنه شوم.بس است از بس به دنبال سراب ها رفته ام وخسته گشته ام.من می خواهم تشنه معنای تمام قدّ هستی بشوم.می خواهم تشنه حجت خدابر روی زمین بشوم .فقط می خواهم تشنه معنا شوم وبس ،چون مطمئنم اگر واقعا تشنه شوم خودت ساقی ام می شوی .مگر نفرمودی:وان لواستقاموا علی الطریقة لاسقیناهم ماء غدقا(واگر آنان بر این روش وطریقت استوار شوند پس آبی گوارا وفراوان به آنان خواهیم داد.

آب کم جو تشنگی آور بدست     تا بجوشد آبت از بالا وپست  

نیمه شعبان  در مدینه

متن زیر را در شب نیمه شعبان امسال در مسجد النبی نوشته ام )

آمده ام تا در کنار رسولخدا بنویسم وکاغذ را خط خطی کنم تا شاید کودک وجودم سواد نیاز وحال را دریابد .شب نیمه شعبان است اما در مدینه انگار نه انگار! ما در ایران تولد مولودی را جشن می گیریم که این جماعت معتقدند هنوز به دنیا نیامده است.

قطعا این حرم قدمگاه اوست.به خیال خودم  در این چند روزه به دنبال او گشته ام اما ندیدمش.اهلش می گویند می آید ومی رود اما مهمان هر نگاهی نمی شود .حق هم دارد ،آخر این چشم یا باید خال زیرلب مجریان عروسکی ام بی سی را ببیند ویا خال گونه امام مهدی را .

وای که اگر مدینه دست ما بود چه می شد .همه جا چراغانی بود وپر از نقل وتنقل.آن وقت نیروگاه برق مدینه مجبور بود با تمام ظرفیت کار کند.در آن ساعات حتی انباشت نامنظم لیوان های یکبار مصرف هم زیبا می شد ودیدنی .هر جا می رفتی نو افشانی بود گاه ساده وگاه با چراغ رنگی.

آقاجان ،اینجا ،در مدینه ،تاریخ تولد تو را اشتباه گرفته اند .اصحاب فیل دچار آلزایمر شدید شده اند.ساحل نشین وبیابان نشین همه دارند راه می روند اما مطاف را اشتباه گرفته اند .اینجا بد جوری شیر تو شیر است .نام ابوهریره را کنار نام علی(ع)نوشته اند.در نمازشان قنوت را کمپلت تعطیل کرده اند .قنوت یعنی همان منفذی که ما انسانها می توانیم در نماز با هر زبانی رک وپوست کنده با خدا اختلاط کنیم.چند بار در نماز جماعت اینجا شرکت کرده ام  اما یه چیزی کم داره.به خدا به خاطر خرق عادت نیست .یک حس واقعی است.

ای امام من

آپارتمانها دور بقیع را محاصره کرده اند.کبوتر ها برای پرواز فقط بقیع را دارند وبس.داخل مسجد خنک است اما دلها عرق دارد .

ای خنکای دلها  تولدت مبارک   

حضور وغیاب ها همیشه هم بد واسترس زا نیستند.مخصوصا اگر در کلاس مهدی فاطمه ثبت نام کرده باشید.این کلاس زمان ومکان نمی شناسد .ناسلامتی او امام زمان است یعنی همه چیز از جمله زمان وزمانیات دلبسته به یک اشاره اویند.منظورم از کلاس فقط دعای ندبه وجشن نیمه شعبان نیست.شاگردان زیادی برای حضور در این کلاس ثبت نام کردند بعضی ها اصلا پایشان به در کلاس هم نرسیدواسیر در ودکان های کنار مدرسه یعنی عرفانهای دست دومی شدند.خیلی ها هم آمدنداما هر چه صبر کردنددیدند خبری از استاد نشد که نشد .یک سال ،دو سال ،سه سال ،..هزار سال...دیگر صبرشان برید .می دانید چرا؟چون یادشان رفت که امتحان وکوئیز این کلاس چیزی جز صبر وعبودیت نیست.خیلی ها رفتند اما بعضی ها هم ماندند.وفتی دلشان می گرفت فقط یک کار می کردند وآن این بود که نگاهی به پنجره می کردند ونگاه عطوفانه ودلسوزانه استاد را از پشت شیشه ها  می دیدند و تولدی دوباره می یافتند.

خوشا به حال آنان که در کلاس انتظار یک جمعه هم غیبت ندارند.

نقطه خال لبت مرکز وما پرگاریم      همه سرگشته در آن دائره رخساریم  (مرحوم آیت الله غروی اصفهانی)

تعجب نکنید .روز نو همان برعکس شده نوروز است .طبق صرف کردن این واژگان ما باید دو کلمه نو ماه ونو سال را هم به آن اضافه کنیم .

بعد از این شوخی بی مزه می خواهم بروم سر اصل مطلب .یادم می آید چند سال پیش تلویزیون جهت شب یلدا مشغول مصاحبه با مومنین ومومنات بود .تقریبا تمام اظهار نظرها تو مایه شکم ومتعلقات مربوط به آن بود که بله ما در این شب همه دور هم جمع می شویم ،تخمه ای می شکنیم  ،آجیلی می خوریم ،پوست میوه ای میگیریم تا در پرتو آن نگذاریم بلندترین شب سال به تنهایی به صبح برسد .در این میان یک شهروند عزیز جوّ دنیایی مصاحبه ها را شکست وگفت :شب یلدا شبی است که بهتر می شود با خدا راز ونیاز کرد ویک دقیقه به سهمیه عبادت شب زنده داران اضافه می شود .

نگاه ما به روز نو ویا همان نوروز باید فراتر از چند کیلو اضافه وزن بهمراه چند گیگابایت غیبت از آدم ابوالبشر گرفته تا صور اسرافیل  باشد.این همان نگاره مقدسی است که پیامبر خاتم به زیبائی تمام از آن یاد می کند که فرمود:با دیدن بهار، قیامت را بسیار یاد کنید .

ما در طول عمر قیامت ها ی متعددی را تجربه می کنیم .یکی از قیامت ها بطور ثانیه ای اتفاق می افتد وتمام وجود نو شدن را تجربه می کند واین قیامت صغری همان چیزی است که ملاصدرا آن را حرکت جوهری نامید .در این میان قیامت های وسطائی هم رخ می دهد مثل مساله رجعت وظهور امام زمان (عج)تا برسیم به قیامت کبری واصلی.بهار ماکتی طبیعی از وقوع قیامت است .فقط کافی است که کانال تلویزیون عبرت گیری ما با گناه وغفلت برفکی نشود آن گاه می فهیمیم که چرا گاه بعضی عرفا واهل دل ساعت ها نظاره گر گلها ی بهاری بودند .

در ساعاتی  که بعضی انسان نماها تنها دعایشان در هنگام سال تحویل (یا مقلب المال والاموال ،حوّل مالنا الی احسن المال )است از خدای بزرگ بخواهیم علاوه بر روز ،روزانه ها های ماهم نو بشود شاید که نظرة الایام (بهار ایام)یعنی مهدی فاطمه زودتر ظهور کند.

گفتم چو بیائی غم دل با تو بگویم                   چه بگویم که غم از دل برود چون تو بیائی