تعبیری که از عید سعید غدیر خم شده است عید الله الاکبر است.یعنی به نوعی از دیگر روزهای عید اسلامی یعنی عید فطر وقربان و هم چنین جمعه یک سر وگردن بالاتر است.عید غدیر خم عید ایمان حقیقی است و برجستگی مهمی در تاریخ شیعه به حساب می آید.با دقت در سیره ائمه اطهار علیهم السلام متوجه می شویم که آن بزرگوران در پاسداشت غدیر ما را به اعمال وسنت های خاصی توصیه کرده اند که جمع این آداب به نزدیک چهل مورد می رسد.خلاصه این اعمال وآداب که می توان از آن به فقه غدیر یاد کرد از این قرار است:

افطاری دادن،عقد اخوت، برائت از دشمنان، پوشیدن لباس نو وپاکیزه، تبریک وتهنیت گفتن، تبسم ، توسعه زندگی ،جشن گرفتن، حمد کردن، دعا ، دید وبازدید، روزه ، زیارت ، زینت ، شادی کردن، شکر گزاری ، صدقه دادن ، فرستادن صلوات ، طعام دادن ، عبادت ، عطر زدن ، انجام عمل صالح ، غسل ، برطرف کردن نیاز وحاجت مومنین، گذشت وآشتی کردن، گشاده رویی ، مساوات ، مصافحه ، مهربانی وعطوفت ، مهمان کردن ، نماز ، وام گرفتن برای کمک به دیگران ، هدیه دادن وهمایش

یکی از مهم ترین معارف بکر وکار نشده در متون مربوط به عید غدیر جزئیاتی است که  راهبرد مذهب شیعه را در شادی اجتماعی تبیین وتفسیر می کند.اصولا شادی دینی دارای یک ساختار کلی است وآن پرهیز از غفلت وفراموشی خداوند در لحظه لحظه زندگی است.این اصل اساسی در تمام خروجی های وحیانی که بعنوان سیره شادی به ما عرضه شده است موج می زند.لذا می بینیم که بسیاری از سنت های اعیاد دینی مستقیما به عبادات مربوط می شود مانندنماز عید فطر وقربان ویا روزه عید غدیر که معادل شصت ماه است.با اینحال توصیه هایی از معصومین می بینیم که مستقیما به شادی اجتماعی مربوط می شود.در این توصیه ها گاه اجتماع کوچک اما اثر گزار یعنی خانواده لحاظ می شود و امر به توسعه رزق برای خانواده می شود ، گاه دربعدی وسیع تر امر به هدیه وتبسم واطعام وکارگشایی می شود ودر بعدی کلان تر توصیه به برگزاری همایش مومنین ومجلس جشن سرور می شود.جالب تر از همه اینها توصیه به علنی کردن شادی در روز عید غدیر است به طوری که این سرور محدود به کنج خانه ها نشده ودر جای جای جغرافیای شیعی مشهود باشد.همه اینها رمز گشایی از این حقیقت است که در تفسیر شیعی از شادمانی منحصرا فردیت لحاظ نشده و توصیه هایی سرتاپا مسئولانه جهت برقرار شدن جو شادی صادر شده است تا آن حد که یکی از آداب غدیر را گرفتن وام جهت رفع مشکل از مومن دیگری می داند.دین ما از نظر آموزه های شادمانگی فقیر نیست ولی باید اذعان کنم که در باره سنجش فقیهانه و واقع بینانه آداب شادی بسیار کم کار بوده ایم به طوری که ممیزی های یک مجلس شادی وتفاوت آن با مجالس عزا هنوز ترسیم واستخراج نشده است.

وخوشا آن کیش وآیینی که در شادترین لحظات هم رد پایی از غفلت به جای نمی گذارد.

شعبان را شعبان نامیدند چراکه طبق فرمایش پیامبر، رحمت الهی در این ماه شعبه شعبه شده وگستره بیشتری پیدا می کند.گام دومین است برای رسیدن به ماه خدا وضیافت آن.

ماه عجیبی است شعبان!

در میان دوازده ماه قمری، دو ماه از بقیه متمایزند.یکی محرم ودیگری شعبان .اولی هیچ مناسبت شادی ندارد و دومی هیچ شهادت و وفاتی را به خود راه نداده است.ماهی است تماما شادی وطراوت.ماه ملی جشن وشادی  نام بدی برای آن نیست.

اما،

به قول ظریفی ماه شعبان هم بدون نام حسین نمی شود.طلیعه ماه با حسین و شخصیت های کربلائی یعنی امام سجاد(ع)و قمر بنی هاشم شروع می شود واین هلال ،بدر کاملش در نیمه شعبان است.شاید خدا با زبان تکوین می خواهد به ما بگوید برای مهدی یاوری ابتدا باید حسین یاری کرد.مقدمه قیام امام زمان کربلا بود واز همه مهم تر.ماه نیمه شعبان برای اینکه به اینجا برسید قبلا خمیدگی یک هلال را تحمل کرده است،آه سکینه را دیده وصبر وشکیبائی زینب را.

از آن زمان که جم پادشاه ایرانی اول فروردین را آغاز سال وموسم جشن وسرور اعلام کرد حداقل سه هزار سال است که ایرانی جماعت وبه تعبیر بهتر پارسی زبانان همزمان با بهار طبیعت مراسم عید بپاداشته وشادی می کنند.از نوروز خاطرات زیادی در ذهن هر کسی وجود دارد.قدیم تر ها نوروز که می شد بسیاری از خانواده ها چرب ترین وعده غذائی شان که معمولا با نام برنج گره خورده بود تجربه می کردند.عیدی دادن هم که جزءحواشی جداناشدنی عید نوروز است هر ساله شور وشعف وصف ناشدنی را برای خانواده مخصوصا خردسالان به همراه دارد.شاید بعضی بزرگتر ها اعتقاد داشته باشند که نوروز ودید وبازدید آن برایشان عادی شده واول فرودین برایشان هیچ تفاوتی مثلا با آبان ماه ندارد اما خود همین ها قبول دارند که بعضی دوستان وخویشاوندان را فقط وفقط در مراسم نوروز می شود زیارتشان کرد وعید که بگذرد سایه شان را هم نمی توان پیدا کرد!

به هزار وچهارصد واندی سال قبل برگردیم.زمانی که دین تازه وارد در سرزمین آریائی ها جاخوش کرد وسند شش دانگ بسیاری از قلب ها را به نام خود زد.پارسیان از ظلم ساسانیان وتبعیض های زردشتی مسلکان رها شده وبا تعالیمی از جنس آسمان آشنا شده بودند.این دین عید قربان وفطر وجمعه را با خود آورد.هم چنین تبعیت محض ایرانیان از امامت و ولایت ،عید سعید غدیر خم را تاج نشین اعیاد وجشن هاو(عید الله الاکبر) نمود.اما این تازه واردها با نوروز وجشن نوروز بد رفتاری نکردند.مگر نه اینکه خود اسلام بسیاری از آداب ورسوم باقی مانده در سرزمین عربستان را بخاطر اینکه از سرچشمه ای عقلانی ویا دینی تغذیه می شدند تایید وامضاء کرد.

اسلام ویرایش جدیدی از کتاب نوروز را به جهان عرضه کرد و نگاه تازه ای را فراروی ایرانیان وتمام مشتاقان نوروز قرار داد.عید نوروز عیدی مذهبی نیست(آنچنانکه بعضی ها سخن از اسلام ایرانی می رانند)ولی ضد مذهب هم نیست.اسلام می گوید از تحویل به سوی تحول بروید.بعضی تحویل خورشید به برج حمل را جشن می گیرند اما از تحولشان خبری نیست.سال 1390یعنی هزار وسیصد ونود بار زمین دور خورشید گشته اما آیا ما هم همین مقدار دور خورشید حقیقت یعنی حجت خدا بر روی زمین گشته ایم ؟

نمی دانم چرا بعضی ها اصرار دارند  که در نوروز خبری از دین وخدا وعرش نباشد.اسلام چیز زیادی از ما نمی خواهد.صاحبان شریعت از ما خواسته اند که در چنین ایامی چشممان از ظرف ها آجیل ومیوه واحیانا نگاه های حرام ! بالاتر رفته وبا نگاه به شکوفه های بادام وزرد آلو بیاد قیامت وآنور خاک بیفتیم.از ما می خواهد از شکوفه هم بالاتر برویم وبا نگاه به خورشید یاد کنیم از اعتدال ومیانه روی نوروز،زیرا اول فروردین یکی از دو روزی است که مدت زمان شب وروز کاملا مساوی است.اسلام از ما می خواهد که بدانیم برگردان شمسی عید غدیر (18ذی حجه )اول فروردین است ودر این روز با گناه از ولایت دور نشویم.

دعای سال تحویل کاملا هماهنگ با سیاست (از تحویل به سوی تحول)ارائه شده است:

یا مقلب القلوب والابصار *یا مدبر الیل والنهار *یا محول الحول والاحوال*حول حالنا الی احسن الحال

تقریبا سال هشتاد بود که در یکی از روزنامه های محلی مطلبی در رابطه با شادی در اسلام رو خوندم.حدود دو صفحه بود.خوشم آمد ودیگر ولش نکردم.روزنامه خواندنم هم مثل فیلم دیدنم است یعنی یا اصلا نمی بینم ویا اینکه تا آخرش رو میرم.هر کتاب ویا مطلبی که درباره شادی به دستم می رسید بوسه بارانش می کردم!!.هم چنین در باره آیات وروایات مرتبط با بحث شادمانی کندوکاو زیادی کردم.وقت زیادی گذاشتم .حتی یادمه یه تابستونی  که با رفقا جهت طرح تابستانی به مشهد رفته بودیم با اینکه تا ظهر کلاس داشتم سریع بعد از نماز به کتابخونه حرم می رفتم ومطالعه می کردم.شاید اگر آن روز رفاقت بیشتری با کامپیوتر داشتم وقتم کمتر گرفته می شد .بهرحال گذشت تا اینکه حدود سیصد صفحه مطلب شد.همان زمان هم به سرم زده بود که  نوشته هایم  را بچاپانم!! ولی واقعا نمی دونستم باید چکار کنم وبه کجا برم. هیچ کدوم از دوستانم هم عملا تجربه چاپ کتاب نداشتند. بهار امسال بود که یکی از رفقا که خودش با تجربه های زیاد به خم وخال چاپ کتاب آشنا شده بود پیش قدم شد وزحمت چاپ کتاب رو متقبل شد.از مجوز چاپ وطرح جلد گرفته تا آوردن کتاب از چاپخانه به درب خانه مان.

نامش را گذاشتم شیدای شادی.چند روزه که چاپ شده والبته نقدها وتعریف های زیادی را بدنبال داشته .بیشتر نقدها به بعضی ریزه کاریهای چاپ بوده است تا محتوا.هر چه باشد به تعبیر امام صادق (ع):احب الاخوان الی من اهدی الی عیوبی.من کشته مرده همین نقدها هستم.شاید بعضی از مطالبش را به مناسبت های گوناگون توی وبلاگ بگذارم.