درباره برکات و فوائد بعثت پیامبر خاتم ( ص) و ظهور اسلام برخی از دین شناسان و مفسرین نظر جالبی دارند و آن اینکه ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان درکنار طرح مدعیات جدید و ارائه برنامه جامع مدنظرخود اصولا نوعی احیای دین و معنویت در عرصه گیتی بود.به عنوان نمونه ایت الله جوادی آملی در برخی مباحث نوشتاری و گفتاری خود به درستی بر این نکته تاکید کرده اند که اسلام با ظهور خود اصلا سرانه تدین را بالا برد و در کنار تبلیغ خود، باعث شد توجه به ادیان دیگر مانند یهود و مسیحیت هم بالا ببرد. ذکر بسیاری از خصوصیات ادیان ابراهیمی و لو در قالب انتقاد در قران کریم نشان از آن دارد که در سطحی عام تر  ادیان ابراهیمی و به معنای وسیع تر گرایشات مرتبط با ماوراء الطبیعه بیش از پیش مطرح شد.

در مورد انقلاب اسلامی ایران هم چنین واقعه ای تکرار شد. این سخن را که انقلاب ایران به نوعی دینداری و توجه به دیانت و معنویت را (مخصوصا در مورد ادیان آسمانی)در جهان بالا برد از بسیاری از داخلی ها و خارجی ها شنیده ام و خوانده ام. اصولا تا قبل از انقلاب سال 57برخی جامعه شناسان صریحا معتقد بودند که در واقعیت بیرونی، بخش معظمی از دولت ها یا با ایدئولوژی ضد دینی و اصطلاحا عرفی اداره می شوند و یا اینکه از یک عرف گرایی و سکولار مسلکی عملی تبعیت می کنند.اگر اسم حکومتی هم دینی بود کمترین اخذ را از دین داشت و سطح مشارکت دینی اگر بالا هم به نظر می امد عمدتا از انگیزه های اجتماعی برخوردار بود و تجلیات صرفا مناسکی داشت تا وجهه خالصا دینی و متعالی.این اعتقاد ها که عقبه تئوریک چهار سده ای و اعتقاد به خدای صرفا خالق و غیر مداخله گر را پیش می کشید معتقد بود که دین نه تنها فرانهاد نیست بلکه حتی یک نهاد غالب و موازی با نهادی های دیگر مانند خانواده ، اقتصاد ، تعلیم و تربیت هم نیست بلکه تنها نهادی فرعی و شخصی است به طوریکه در تعبیری بی ادبانه دین را به عنوان دلمشغولی اوقات فراغت و یا عرفان گرایی تفننی نام بردند که تنها خرده فرهنگ( ونه فرهنگ) برخی مردمان عالم است. با گسترش بعد افقی در زندگی جدید، بشر از ژرفای حیات و معنای زندگی که دین عهده دار ابراز آن بود به شدت غافل گردید و انتقال از عاقبت اندیشی و آخِر بینی به شدت فرآیند معکوس دم غنیمت شماری وآخور نگری را طی کرد.

درست در زمانی که مجامع غربی از عرفی شدن بعنوان یک فرآیند جبری و خطی نام می بردند به طوریکه هر حرکت مخالفی را در خود هضم می کند برخی از میان خودشان و در همان سوی عالم در اظهار نظری واقع بینانه سخن از واکنش های واژگونه ساز نسبت به موج سکولاریسم و بروز پدیده جان گرفتن دین با همان نفوذ و اقتدار گذشته بر زبان راندند و مهم ترین شاهد آنها بر این نظریه انقلاب دینی 1978 ایران به رهبری روحانیون مذهبی دانستند. انقلابی که دمی تازه در کالبد نحیف شده معنویت نواخت به طوریکه سردمداران استکباری در مقابله با این موج فزاینده و چابک راهی جز ایجاد معنویت های رقیب و بی خطر مانند عرفان های کاذب و هم چنین ادرس غلط دادن نسبت به ادیان مانند تشکیل گروه های تکفیری نداشتند.جامعه شناسان زیادی مانند برگِر اعتراف کردند که انقلاب ایران خیلی از تئوری های مربوط به سکولاریسم را برهم زد.

انقلاب اسلامی ایران از لحاظ علمی یک فرصت تاریخی برای بشر است. اسلام بر خلاف مسیحیت به واسطه داشتن رهیافت اندماجی در دین و اعتقاد به تلائم و تعاضد میان دو شقی های ( طبیعت وماوراء طبیعت)،(انسان وخدا) و ( عقل و ایمان) از استعداد بالایی برای مواجهه فعال با مسائل دنیای جدید برخوردار است به طوری که کمتر دین پژوهی است که بتواند ربط و صلت میان اسلام و اجتماع را بکلی انکار کند.این اسلام پر ظرفیت که تقوای آن ایجابی و عملی ونه رهبانی و بی مصرف است،برای اولین بار(بعد از حکومت پیامبر و حضرت علی علیه السلام ) توسط جمهوری اسلامی ایران می خواهد مهندسی زندگی را پی ریزی کند و اگر این حکومت اسلامی در این جهاد زمان بر و تمام عیار نتواند دین را به جنبه های ناسوتی تسری دهد ولذت دینداری را به مردمان داخل و خارج خودش بچشاند بی شک برای تمام تاریخ ، سکولاریسم برنده خواهد شد و دین تا مدت های مدیدی نمی تواند سرخم کرده و اظهار نظری بکند. مردم و سران ایران به رغم شکست های متعدد تاریخی بشر در دینی کردن حکومت ها اراده مصمم دارند که این مسیر را ادامه دهند و از همین روست که این انقلاب امروزه به نوعی به عنوان رب النوع انقلاب های مذهبی عالم به شمار می رود.این انقلاب نونهال در پی رجعت دوباره صدارت طلبی دین و معنویت غیر تغافلی است که بتواند در تمام ساحت های فردی و اجتماعی هنجار فرستی تمام و کمال خود را احیا کند.

حال فرجه ای لازم است تا بیندیشیم که چه می خواستیم؟ وامروزه با احتساب تمام واقعیت ها و دوستی ها و دشمنی ها کجا هستیم و باید کجا می بودیم ؟ و در اینده باید به کجا برسیم؟

در کش وقوس اوضاع همسایه های این وری و اون وری، در میانه پاسکاری پاستور و بهارستان، در وسط دایره سرخ آبی پایتخت و سرعت سهمگین الاینده ها و سکوت خائنانه و گاه مظلومانه پالاینده ها، در این گاه ها که نگاه ها به قیمت پشت پفک و مهر استانداردش بیشتر توجه و دقت می کند تا قلقلک دادن دیش ها ریش و ریشه ها را، درست در آمد وشد ایام و فراز وفرود پرسر وصدای هواپیماهای تحریم شده و آواربرداری شبانه خانه ای که گودبرداری بی در و پیکر شرکتی آن را با خاک یکسان کرده، در شوری نمک نشناسان نمکدان شکن و بی مزه گی زجر آوربازیگران سینمای خیابان انقلاب، در میانه اَخم و تَخم  معنا دار پرندگان بازی angry birds  و خواب آلود از برنامه های نصف شبی سیما که می خواهند در باره سبک زندگی واحیانا سبک نفس کشیدن وراجی کنند ......  اما تویکی را یادمان نرفته و بلاخره  نه به اسم ورسم آمپول های آرام کش اینتلیجنت سرویس بلکه با دستان بدون دستکش خودمان خفه ات خواهیم کرد.

اوضاع نابسامان و کج دار ومریض اسکناس شیطان بزرگ آنقدر در این روزها در صدر اخبار رسمی و کوچه و بازار نشسته است که کم کم باید چند تا رساله دلاریه بدهیم بیرون تا آیندگان بدانند که بر این مملکت بی رغبت به دنیا! چه گذشت در این ایام و شب ها.بچه های قد ونیم قد به همراه پدر بزرگ ومادر بزرگ های دنیا دیده  و عصا به دست هی کانال می زنند به این ور و آن ور تا قیمت ارز را بدانند و حال آنکه شاید تا بحال اصلا کاغذ دلار را از نزدیک ندیده باشند. از قضا وقتی تب دلار در این کهن بوم نه چندان کوچک که ایرانش می خوانند بالا بگیرد از متکدیان خوش نشین خیابان ولی عصر تهران گرفته تا متمولین خوش خوراک همه و همه هوایی می شوند برای مشارکت در این بازار اقتصادی البته قربه الی الله!!! درست یا غلطش را نمی دانم اما بایداذعان کرد که دلار با آن قیافه نحیف و وزن سبکش اما بد جور سرک کشیده است به تمام سوراخ سمبه های زندگی مان. هر جا که می روی حرف دلار است. از خبرگزاریهای بی سر وصاحب اینترنتی بگیر تا سر کلاس و خیابان و بقالی محل و صدا وتصویر وطنی خودمان. یکی می گوید دولت و بانک مرکزی تعلل به خرج دادند و تقصیر آنهاست. دیگری گاه از روی غرض و مرض و گاه صداقت و سادگی می گوید بدبخت شدیم و بیچاره. تحریم ها اثر کرد و شاید هم رفته باشدبه بازار برای خرید گونی گونی نخود و لوبیا که یه وقت در دوران قحطی کبیر به خنسی نخورد.یکی می گوید الا و بلا تقصیر صراف ها است و بقیه پاک پاکند. در این گیر و دار ریش سفیدی سفره دلش را تا ته باز می کند که وقتی ما  ما  ازدواج کردیم دلار فلان قدر بود و حالا خدات تومن. کلی میزگرد در تلویزیون ها و شبکه های این ورکی و اون ورکی گرفتند تا بگیرند یقه مقصر اصلی را. سعیشان مشکور و دهانشان پر نور اما در میان این همه افاضات یکی هم نیامد بگوید بابا ما کلی روایت و حدیث داریم که گناه در آشفتگی های اقتصادی و گران شدن اجناس تاثیر مستقیم و بی برو برگرد دارد. شاید هم خیلی هاشان می دانستند و شنیده بودن این واقعیت را اما خجالت کشیدند که آن را بگویند که شاید مخاطب به آنها نیش خند بزند و مسخره کند حرفشان را. اما من با راحتی و قاطعیت می گویم و روی حرف خودم هم ایستاده ام. توجه هم دارم که وقتی می گوییم گناه اثر دارد به معنای نادیده گرفتن تقصیرها و قصور های دیگران چه مسئول و چه کاسب و چه آدم عادی نیست. گناه به نوعی زمینه سازی می کند و بستر را اماده می کند برای تزلزل دامنه دار اقتصاد. هم چنین خوب هم می دانم که اگر در مقاطعی از زمان اقتصاد نسبتا بهتر بوده لزوما به معنای خوش عملی و تقوا مداری ما نبوده است.چه اینکه خیلی از اوقات عفو وفضل خدا تمام آدمیان را شرمنده خود کرده است.

تمام پازل های این مشکل در جای خودش درست است. تحریم  و جنگ اقتصادی آخرین حربه و تیر دشمن است و تیرانداز معمولا تیر اخرش را با بیشترین دقت به سوی هدف پرتاب می کند، در بی عرضگی برخی مسئولان بالا دستی و پایین دستی اقتصادی وهم چنین کم کاری محسوس و تابلوی نهاد های نظارتی هم شکی ندارم و حاضرم قسم حضرت عباس بخورم، از بی انصافی و خون مکیدن برخی کسبه محترم چه صراف و چه غیر صراف هم بی خبر نیستم ، از جو زدگی بسیاری از مردم برای خریدو فروش دلار هم ناراحتم اما در این میان بیائید چند درصدی را هم بگذاریم پای دورافتادگی مان از خدا و معنویت و ایثار و قناعت . فقط چند درصد!

عالم هستی هم برای خودش سیستمی دارد بس دیدنی و شنیدنی.بحث سید و غیر سید فقط مخصوصه طبقه انسانها نیست بلکه تمام اصناف و اضلاع هستی حتی زمانها و مکانهاهم برای خودشون سید و عام دارند و به تعبیر پیامبر لکل امر سید و یا اینکه در جای دیگر فرمودند خداوند هیچ کتابی را نازل نکرد و هیچ مخلوقی را نیافرید مگر اینکه برای او سیدی قرار داد. کد هایی که روایات ما درباره سادات عالم می دهند خیلی جالبه:

اول از همه خود خداست که از حضرتش تعبیر می شود به سید السادات.در میان ملائکه هم جناب جبرائیل سید الملائکه است. در میان کتاب ها افتخار سیادت رسیده است به قرآن که سید الکتب است. ماه رمضون رو هم همه شنیدید که سید الشهور و آقای ماه هاست و شب قدر هم سید اللیالی. حتی خود بهشت هم طبقه بندی دارد و فردوس سید الجنان است و ازبقیه باغ های بهشت یک سرو گردن بالاتر است.هم چنین طبق چند روایت اسد یعنی شیر نرو به قول ادبیاتی ها شیرژیان سید وحوش و درندگان است و بقر یعنی گاوماده سید بهائم و چهارپایان. در مورد گاو و برتری او نکته جالبی درروایات آمده. پیامبر فرمودند: گاو را اکرام کنید که سید بهائم است. این سیادت او بی جهت نیست زیرا از زمانی که در قضیه سامری از گوساله و مجسمه او سوء استفاده شد این حیوان دیگر روی نگاه کردن به طرف آسمان و عرش را ندارد و سر به زیر راه می رود. قصه سیدی حتی به اعمال و کنش ها هم کشیده شده است و پیامبر فرمودند: اعمال هم سید و سرور دارند و دوست داشتن من و علی سید اعمال است و مقرب ترین کردارها به سوی خداوند است.

درود ما بر سید الانام و سرور مخلوقات  محمد مصطفی و سید اوصیاء علی مرتضی.

( آدرس روایات: بحار الانوار، ج 3 ص10و ج 27 ص 129و ج40 ص54) 

مجلس روضه گرفتن  و مجلس روضه رفتن هم مثل خیلی از چیزهای دیگه درش ذوق و سلیقه های متفاوت وجود داره.بعضی ها عادت دارند که روضه شون حتما توی ماه محرم و صفر باشه ولی ممکنه عده دیگری از صاحب مجلس ها دقیقا برعکس نظرشون این باشه که روضه رو وقتی بگذارند که مجالس کمتر شده و از شماره افتاده اند. کم نیستند کسانی که رفته اند سراغ ائمه غریب بقیع و  کاظمین و سامرا و مراسم سوگواری شون رو دقیقا در ایام شهادت این امامان برگزار می کنند. تعدادی از مجالس روضه هم مخصوصا در جاهایی که آب و هوا وقت و بی وقت می ریزه به هم و یا زمستان سردی دارند مراسمشون نه طبق تقویم قمری بلکه طبق روزشمار شمسی است یعنی مثلا همیشه در مردادماه روضه برگزار می کنند.تعداد جلسات هم متفاوته. بعضی ها تک جلسه ، برخی یک هفته و غالبا ده روزه و گاه هم به مدت یک ماه. البته در چند مورد بنده جاهایی را سراغ دارم که هر روز در ساعت خاصی در خانه شان روضه برقرار است که واقعا یک توفیق است هم برای آن خانه و هم برای صاحب خانه که هر روز نام معصوم از این در و دیوار بلند می شود. با اینکه اکثر روضه ها به دلایل خاص اجتماعی و محلی از قبل از نماز مغرب شروع شده و ترجیحا در شب برگزار می شود اما خیلی از مجالس باحال هم هنگام سحر و با اقامه نماز صبح شروع می شود. این روضه ها که مشتری های پرو پاقرصی هم دارد معمولا با چاشنی یک صبحانه ساده همراه است و مستمعین قبل و یا همراه شنیدن وعظ واعظ و  مرثیه مداح غذا هم میل می کنند. یکی از خصوصیات شهرضا اینست که تقریبا در تمام ایام سال روضه های صبحگاهی آن بپاست و بانیان روضه ها طوری با هم هماهنگ کرده اند که در تمام ایام سال در شهر صبح ها روضه برپا باشد که این هم واقعا نعمتی است در خور توجه و پاسداشت.

یکی از مهم ترین و اثر گذار ترین گونه های روضه که متاسفانه در حال کم رنگ شدن است روضه های خانگی  است. منظورم از روضه های خانگی  مراسم های کوچکی است که جمعه ها در خانه با حضور یک واعظ انجام می شود و حاضران آن در وهله اول اهل و عیال و فرزندان ومنتسبین به صاحب خانه هستند. بنده خودم خاطرات شیرین و تجربیات گرانسنگی دارم از روضه های هفتگی در خانه پدر بزرگم مرحوم آقای ممیز در شهرضا. ایشان اصرار داشت و دیگران را ترغیب می کرد به برپایی روضه های خانگی و هم چنین خودش به مدت نیم قرن این رسم را ادامه داد که بعد از وفاتشان هنوز هم ادامه دارد. این روضه ها که بسیارهم کم خرج هستند راه بسیار مستقیم و زنده ای است برای ارتباط کوچک تر ها با معارف اهل بیت. علاوه بر اینکه بسیاری از مشکلات فقهی هم درهمین روضه ها حل و فصل می شود. شاید امروزی ها به این مسائل کم توجه شده اند ولی در قدیم اصلا رسم بود که وقت خانه گردانی و  ورود به خانه جدید اولین چیزی  که وارد می شد قران بود و اولین مجلسی هم که برگزار می شد مجلس روضه بود.

یک گونه بسیار مهم از روضه ها هم روضه های زنانه است که چون نیاز به یک آسیب شناسی دقیق و مفصل هم دارند اصلا وارد بحث از آن نمی شوم .عکس زیر هم در نوع خودش جالب است.بیرقی مربوط به عزاداری هیئت ناشنوایان تهران.